सुशान्त म्हणे...

(सदर लेख अन्वय ह्या दिवाळीअंकात (२०२४) प्रकाशित झाला आहे. )   प्रतिमेचे श्रेय : Shaddim; original CC license symbols by Creative Commons , CC BY 4.0 , via Wikimedia Commons माणसे उपद्व्यापी आणि अप्पलपोटीच असतात असे नाही. माणसे उदार आणि सहकार्यशीलही असतात. ती जसे अडवणुकीचे व्यूह रचतात तसेच त्या व्यूहांतून निसटण्याच्या वाटाही शोधतात. इतरांचे घेतात तसे इतरांना देऊही पाहतात. ज्ञान राखून ठेवण्याइतकीच ज्ञान मुक्त करण्याचीही प्रेरणा मानवीच आहे. ह्या प्रेरणेतूनच आधुनिक काळात मुक्त ज्ञानाची चळवळ साकारलेली आहे. ह्या चळवळीला वैधानिक (कायदेशीर) आधार पुरवण्याचे काम क्रिएटिव्ह कॉमन्स ह्या संस्थेच्या विविध परवान्यांनी केलेले आहे. अलीकडे विद्याशाखीय व्यवहारात ह्या परवान्यांचा वापर वाढलेला आढळतो. ह्या परवान्यांमुळे अभ्यासासाठी, निर्मितीसाठी विविध प्रकारची सामग्री विधिसंमत स्वरूपात उपलब्ध होते. ह्या परवान्यांमागील विचार, परवान्यांचे स्वरूप, त्यांच्या निर्मितीमागील पार्श्वभूमी ह्यांचा संक्षिप्त परिचय ह्या लेखातून करून देण्यात येत आहे. १  तंत्र, संपत्ती आणि नियमन तंत्रविद्या 1 ...